Doğu Karadeniz Bölgesinde Küresel Isınmanın Etkisi Nedeniyle Artan Yağışlar Kirliliğe Neden Oluyor
KÜRESEL ısınmanın neden olduğu yağış rejimindeki ani değişkenlik nedeniyle son dönemde doğal afetlerin arttığı Doğu Karadeniz Bölgesi’nde, özellikle yüksek rakımlı bölgelerde bırakılan atıklar akarsular tarafından sürüklenerek ulaştığı Karadeniz’de kirliliğe neden oluyor. Karadeniz Teknik Üniversitesi (KTÜ) Deniz Bilimleri Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Coşkun Erüz, yağışlardaki ani ve dengesiz artışın Karadeniz için tehlike oluşturduğunu belirterek, “Karadeniz’e taşınan atık miktarı arttıkça, Karadeniz’deki kirlilik yükü artıyor ve daha da artacak.”
Doğu Karadeniz Bölgesi’nde küresel iklim değişikliğinin etkisiyle ani, yerel ve şiddetli yağışlar sel, taşkın ve heyelanlara neden oluyor. Yağış rejiminin değişmesiyle ani sel ve heyelan riskinin arttığı bölgede, son dönemde doğal afetler de yaşanıyor. Altyapı ve üstyapıda hasara, can ve mal kaybına neden olan taşkınlar sırasında, özellikle deniz seviyesinden yüksek bölgelerde atılan çöp ve atıklar, artan akış hızıyla derelere sürüklenerek Karadeniz kıyılarında birikmektedir. Evsel atık, plastik, metal ve hafriyat gibi atıklar, yarattığı kirliliğin yanı sıra deniz ekosistemini de tehdit ediyor.
‘İstikrarsız Yağışlar KARADENİZ İÇİN TEHLİKEDİR’
KTÜ Deniz Bilimleri Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Coşkun Erüz, küresel ısınmanın neden olduğu ani, şiddetli ve şiddetli yağışların Karadeniz’e katı atık kirliliği taşıdığını belirterek, “Küresel ısınma tüm dünya için olduğu gibi Türkiye için de bir gerçektir. Artık her yerde doğal ya da antropojenik bir değişim var, bu Karadeniz’in bir gerçeği.” Baktığımızda küresel ısınmanın son 20-30 yıl da dahil olmak üzere yaklaşık yarım ila 1 derece sıcaklık değişimine neden olduğuna dair veriler var. Bu neye sebep oluyor? Örneğin küresel ısınmayla ısınan Karadeniz’de buharlaşmanın artması ve yağışların artması şeklinde kendini göstermesi muhtemel. “Ancak küresel ısınmanın ani ve dengesiz yağışları artırma özelliği de var. Bu Karadeniz için çok ciddi bir tehlike. Bu da ‘ani ve şiddetli yağışlar nedeniyle sel olaylarının daha sık ve daha istikrarsız bir şekilde ortaya çıkması’ anlamına geliyor.” dedi.
‘Kirli bir denizde canlıların zarar görmesi kaçınılmazdır’
Prof., Karadeniz’e taşınan atık miktarındaki artışın deniz ekosistemi üzerinde olumsuz etkileri olduğunu kaydetti. Dr. Erüz, “Kıyılardan dağların tepelerine kadar hemen hemen her yerde yoğun katı atık kirliliği görüyoruz. Şiddetli yağışlardan sonra bu topraklarda biriken katı atıklar daha ağır, daha şiddetli bir şekilde denize taşınmaya başlıyor. Bu durum Karadeniz’de özellikle denizde yıl boyunca turizm plajlarında atık kirliliğine neden olmakta, ayrıca denizdeki balıkçılık alanlarında daha fazla miktarda plastik atık ve diğer atıkların görülmesine neden olmaktadır. Karadeniz’e taşınan atıklar arttıkça, Karadeniz’deki kirlilik yükü de artıyor ve daha da artacak. Kıyılarda ise çoğunlukla plastik yüklü atıklar var. Küresel ısınmanın artmasıyla birlikte daha da kirlenen denizlerde, balıkların ve diğer canlıların etkilenmesi ve zarar görmesi kaçınılmaz hale geliyor” dedi.
